Küçük ve Büyük Arasındaki Eşitlik: Kozmik Perspektif

Tüm bunların en başında evrenin uzak bir köşesinden dünyaya bakan ve sonra ona "Pale Blue Dot" yani "Solu Mevi Nokta" diye astronatların yol açtığını düşünebiliriniz. Bugün bir arkadaşımın bana söylediği gibi "Bir şehir tasarlamak ile bir blok tasarlamak arasında sadece ölçek farkı vardır." önermesi de aynı yolda ilerliyor. 

Ölçekleri, boyutları, kapsamı değişsede fonksiyonel yapının ürünleri arasındaki ilişkinin eşitliği nedeniyle küçük ve büyük arasında bir eşitlik oluyor, yani yapısallık aynıdır.

Bir atomun çevresinde dönen elektronlar, merkezinde bulunan protonlar ve nötronlar ile güneş sistemi arasındaki benzerlik bunun en çabuk fark edilen versiyonudur. Bir de bunu kişinin kendi içi ile toplumsal yapı arasında düşünmek gerekli.

Çakra 3: Bel

Bu sefer katıdan sıvıya geçişe bakmamız gerekli, sembolü su olan belin üzerinde yer aldığı söylenen, karın, genital organlar ile ilişkili 2. çakrayı incelemek istiyorum.

Hayatın 2. döneminde yani artık varlığın tamam, beslenme dönemine girdiğin anda etkisi görülüyor. 6. ay ile 2 yaş arasında geliştiği söylenen bu çakra, insan gelişiminde tanıma dönemine denk gelir. Anneyi, babayı, aileyi yani zararlı ve zararsız olanı tanıma dönemidir. Bu dönem çakra sisteminde duygusal kimliğin kazanıldığı dönemdir.

Temelinde hissetmek duygusu yer alan bir sistematiğin başladığı yerdir. 

İlk soru devreye girer:

"Hayatta kalmayı başardığıma göre şimdi ne istiyorum?"

Bu çakra insanın libidosuyla ilgilidir. Ama burada libido kelimesini yeniden tanımlamak gerekli, libido genel yaşama sevincini ifade eder. Bu çakra insanın yaşamı üstüne hissettiği duyguları ve bunlardan ortaya çıkan dalgalanmaların sonuçlarını yaşadığı bir durumlardır. 

Kronik acı ise bu çakrayı kilitleyen durumdur. Yani fiziksel ya da duygusal olarak kronik bir acı altında ilerleyenb eden sonunda belinde bulunan bu çakrayı kapatır.

Buradaki en temel sorun göstergesi ise cinsellik ile duygusallık arasındaki dengesi bozulmuş bireydir. Bu dengeyi kaybetmiş birey eski acılarını anımsıyor ve bunlar ile savaşıyordur. İçindeki geçmiş problemlerini çözmemiş kişi duygularını ve cinselliğini dengeleyemez ve terazinin bir yönüne kaçar.

Buradaki dengenin en temel sonucu kişinin kendisini ve değerini kavramasıdır. Dünya ile iletişimini sürdürüp kendisi ile dünya arasındaki duygusal geçişlere izin vermesi gereklidir. Algısı kapandığında dünya ile iletişimi son bulur. 

"Duygusal Okuryazarlık" gelişimi yoludur 2. çakrayı yönetmek. Suöluluk duygusu içinde kıvranan birey bu yolda kötü hisler duymaktadır. 

İçimizdeki akışkanlığın sembolü sudur, su duygusal hareketi gösterir ve bunu harekete geçirmek için dans etmek en güzel yoldur.

Mevsimsel Duygudurum Bozukluğu ve Güneş Işığı

Güneş Işığı Yaşam Enerjisidir

Çağımızın en önemli sorunu olarak gördüğümüz depresyona, dünyanın en büyük enerji kaynağının etkisiyle bakmak gerek. İnsana çevresini gösteren, okyanuslardan oksijen salgılatan, ağaçlara ısıl dengeyi ayarlattıran, ekosistemin en temel enerji döngüsü olan güneş, insan içinde duygusal döngünün en önemli kaynaklarından birisidir.

 

Mevsimsel duygudurum bozukluğu; tekrarlayan, ataklar halinde gelen, depresif periyotlar gösteren bir hastalıktır. Buradaki atağın şeklini bazen depresyon dışında  manik atak ya da biraz daha hafif şekilde görülen hipomanik atak olarak görülebilir.

Çakralar 2: Kök Çakra

İnsan bedeninin gelişim basamakları içinde çakralaron bedenin omurgasına yerleşıp yukarı doğru yükseldiği kabul edilir. Bu yükseliş sırasında aradaki bağlantılar ile enerji aktarımları olur. 

Bu bölümde kök çakrayı tartışmak istiyorum. Yeri sakruma denk geliyor, yani leğen kemiğinin arkasındaki parçadır. İçinde sinir sisteminin sonu yer alır. 

1. Çakra yerden gelenin karşılandığı yerdir. Onun için elementi "Toprak" yani katı halinin sembolüdür. 

Toprak  çok şeyi açıklamaktadır. İnsanın varlığının ilk basamağının sembolüdür bu bölge. Korunma konusundaki yargıyı içeriri. Bu da Maslow  "Temel ihtiyaçlar piramidi" tarafından açıklanmıştır. İnsan varlığını tamamlama yoluna girince ilk basamakta korunma ve barınma iç güdüsü ortaya çıkar.

Toprak katı bir elementtir. Bükülmez, bundan kaynaklı olarak ondan güç almaya veya fiziğin önemli etkilerinden birisi olaran Newton Kanun'larından Etki-Tepki prensibi ile çalışır. Yani Ona aktardığın her güç sana geri döner. Alçalmaya çalıştıkça yükselirsin. 

1. Çakra ana rahminde gelişir. Gelişiminin en temel yerini, güvenliğin en yüksek olduğu yeri gösterir bu da. Gelişimin temelinde "cisimleşme" durumu mevcuttur. Fiziki bir kimlik kazanmak, kendini korumak, ana rahminden başlayıp 1 yaşına kadar bir kimlik kazanma durumunun göstergesidir. 

Topraklama buradaki ruhsal eylemin kendisidir. En temel parçasıdır. Buradaki temel felsefe doğdaki bitkilerden gelmektedir. Gördüğünüz her ağacı düşünün, onların dünya yüzeyindeki varlığını sürdürmeleri için dünyanın altında da o boyutta bir yaşam kurmaları gerekmektedir. Yani toprak ile olan ilişkileri arttıkça dünyadaki varlıkları büyümektedir. 

Burada içgüdüler temelde ön plandadır. Yani bedene dayalı bir zeka algoritması mevcuttur. Subkortikal yani bilinçaltı algılamadan doğan verinin incelenmesi ve kullanılması anlamına geliyor. 

Sahip olma hakkı

Birinci çakranın ortaya çıkardığı en temel olgulardan birisi cisimleşmek ve sahip olmaktır. 

Sahip olma ve var olma durumu insanların yeme davranışları veya alışveriş davranışları ile ilişkilendirilebilir. Buradaki davranışların tamamı maddenin kendisine ait bir nitelik kazanıp, cisminin bir parçası haline gelmesidir. Gelişimindeki yetersizlik yani Korunma ve Var olma içgüdüsündeki bozukluğua bağlı birey aşırı kilolu ya da zayıf bir kişi olabilir. Bedeniyle ilişkisi aşırılık gösterip, varlığını o bedene hapsedebilir ya da yetersizliği nedeniyle bedenine bakımı azalmış, ilişkisi kopmuş halde olabilir.

Enneagram 2: Algılama ve Duygular

Bu kısımda, insanların bir duygu içindeki yapısını ve bu yapının algılama üzerine etkisini anlatmak istiyorum.

Algılama psişik yara ile ilişkildir.

Burada bir tanım ortaya çıktı, psişik yara.  Bu tanımın temeli insanın doğduğu ilk an itibariyle dünya üzerinde aldığı girdilerin zaman içinde gelişimiyle bedenine ve zekasına etkisi olduğunu düşünebiliriz.
Daha ilk anda güven temelli bir dünya içine gelen bebek, anneye karşı olan bağlılığı, anne ve baba arasındaki ilişkisi, cinsiyetini anlaması, sosyal gelişimi, ergenliğe girerek benliğini tanıması ve cinsel olarak gelişimini tamamlamasıyla yetişkin hale varır.
Buradaki her adımda bir çok etken tarafından hedefinden saptırılıp çeşitli yaralar içinde kalır. Buna bağlı olarak dünya görüşü ortaya çıkar.

İnsan dünyayı beynindeki çatlaklar ile görür.

Şimdi ise anlık olarak mutluluğun etkisini tartışmak istiyorum. İnsanın bir bakış açısı vardır, buna yatay düzlem dersek, bir de bunun düşey hali olan duygu durumu mevcuttur. Bu da bir işi yapmadaki enerjisi üzerine etkin bir yapıdır.
Duygu durum katmanları:

1. Coşkulu
2. Neşeli
3. Yapıcı
4. Canı sıkkın
5. Muhalif
6. Öfke
7. Korku
8. Keder
9. Tükenmişlik

Bu 9 katman içinde nötr nokta 4 numaralı alandır, canı sıkkın bireydir. Onun için yapılan her teklif, olabilir-fark etmez şeklinde ortaya atılmış bir öneriden ibarettir. Üstündeki alanda yer alan bireyler için üretim etkinliği bir mutluluk durumu iken aşağı doğru üretkenlik durmuş ortam soğumuş ve bireylerin daha çok çevreye karşı saldırgan yapıları oluşmuştur.

Teori: Dünyaya bakış açısını bul, iletişimi geçerken karşı tarafın bir üst seviyesinden onla iletişim kur.

Örnek: Korkan birisine korktuğu şeye karşı öfke duymak, bir şeye öfke duyan kişiye, öfke duyduğu şeye karşı muhalif olup ona destek olmak gibi. 

Kişilik Analizlerinde Modern Yaklaşım: Enneagram

Ennegram Döngüsü

Bir insan ile tanıştığınızda merak listesi içinde üst basamaklarda bulunan burçlar kişilik analizi sisteminin evrensel olarak en sık kullanılan, belki de en eski sistemlerinden birisidir. Bunun yanı sıra onlarca farklı sistematik geliştirilmiştir. Ben farklı ve bilimsel bir altyapısı olan sistemden bahsetmek istiyorum.

Enneagram, ismi Latince'den gelen, dokuz köşe dokuz kenar anlatısının kendisidir. Farklı tarifleri olsa da benim incelediğim, öğrendiğim kadarıyla temeli tasavvuf dünyasına dayanan bir yapısı vardır. Farklı olan durum ise, sanayi devrimi sonrasında "hayatta kalma hakkı" mevzusunun yerini "yaşama hakkı" konusuna bırakmasıyla gündeme gelmiş ve dönemin psikiyatrist ve psikologları tarafından şekillendirilmiş bir programdır.

Meta-Analiz İçin Kurallar

Bilimsel çalışma türlerinden birisi de çalışmaların analizlerinin analiz edildiği, meta-analizlerdir.

Meta-Analiz, çalışma türleri arasında, kapsadığı derinlik ve vaka sayısı nedeniyle en geniş kapsamlı yorumun dolayısıyla en doğru bilginin elde edilebileceği çalışma türü olarak kabul edilmektedir. 

Meta-analiz çalışmalarında kullanılmak üzere bazı algoritmalar ve kurallar belirlenmiştir. Bu kuralların Prisma Statement isimli site içerisinde yayınlanmaktadır. Oxford Üniversitesi tarafından oluşturulan bu site içerisinde Meta-Analiz çalışmalarının temel kuralları, örneklem seçim yöntemleri, bunları açıklayan diyagramlar mevcuttur. 

 

Prisma’nın temel amacı, araştırmacının oluşturduğu metnin kalitesini yükseltmektir. Bunun yanı sıra editörler içinde sistematik bir değerlendirme altyapısı sunmaktadır. 

 

Site üstünden indilecek olan kontrol listesi ile bir çalışmayı yazarken takip edilmesi gereken kuralları incelemiş olacaksınız. ( Kontrol Listesi Bağlantısı )

Sitedeki 2009 yılında yayınlanan diyagram ile bir çalışma yapılırken temel planlama basamaklarını gözden geçirmiş olacaksınız. 

 

Diyagramın Türkçe versiyonu için tıklayınız 

Kontrol listesinin Türkçe versiyonu için tıklayınız.