 |
| İstatistik ve Grafikler |
Bugün öğrencilik hayatımın başında öğrenmem nedeniyle eğitim hayatımda farklı bir şekilde takip edebildiğim bir konudan bahsetmek istiyorum.
- Bir profesyoneli olmadan istatistik konusunda ne kadar bilgi sahibi olabiliriz?
- Bir makaleye ya da bir gazete verisine bakarak rakamlardan ne anlarız?
- Doğru soruyu soranların ortaya koyduğu verinin geçerliliği nedir?
- Birisi P değeri diye bir şey atmış ortaya alameti nedir?
Normal; toplum normları içinde geçerliliğini sürdüren önerme için kullanabileceğimiz en doğru tanım olabilir.
Millattan önce şehrin tiyatro salonunda toplanan Antik Yunan kent konseyleri kıvamında her konunun tartışılmasında evrensel kümenin tüm fertleri ile temas edemediğimiz durumlar için, evrensel kümenin temsil edildiği örneklem boyutunun analiz edildiği ve bunun toplum ya da durum geneline uyarlanıp yorumlandığı bilim dalı olarak düşünebiliriz.
Dünya üzerinde var olan her bilim dalı için buna doğa bilimleri ya da matematik veya bilişim teknolojilerini de dahil edebiliriz. Her bilim dalında olduğu gibi istatistik içinde konuyu temelde ikiye bölebiliriz.
1. Betimsel istatistik: verilerin özetlenmesi, çıkarımların belirlenmesi, kitlenin tanımlanlamasını ortaya koyan durumdur.
2. Çıkarımsal istatistik: örneklemin geleceği, örüntüleri, yönelimi veya belirsizliğinin tanımlandığı durumları ortaya koyan durumlardır.
Bir kaç bilim için farklı isimler ile anılmaktadır; tıpta biyoistatistik, ekonomide ekonometri, psikolojik çalışmalarda psikometri, sosyolojik alanda çalışanlar için sosyometri olarak adlandırılmaktadır. Benim ucundan anladığım gündelik işlerimi götürdüğüm dal ise biyoistatistik.
P değeri konusu da ayrı bir tartışma konusu aslında. Ancak "nedir lan bu P değeri?" diyenler için açıklama yapmak istiyorum. İstatistiksel anlam ölçütü olarak karşımıza çıkan bu değer, hata payımızın hesaplanmasında kullanılır. Ronald Fisher tarafından yapılan hesaplamalarda maksimum kabul edilebilir hata yani p değeri 0,05 olarak kabul edilmiştir.
P değerinin küçüklüğü anlamlı farklılık için tanımlanayı gösterir, <0,001 olduğu durumda çok yüksek bir düzeye ulaşır.
21. yüzyılın güzelliklerinden biriside çalışmalarda kullanmak için çok farklı analiz metodlarını yapabilen bir çok farklı bilgisayar programına sahip olmamızdır. Toplumda en çok bilinen IBM tarafından 1968'de ilki geliştirilmiş SPSS programıdır.
Bunun yanı sıra istatistik alanında ücretsiz olarak kullanılıp SPSS kadar efektif iş çıkartacak diğer bir programda JAMOVI olarak bilinmektedir. Açık kaynak kodlu, ücretsiz ve üçüncü nesli paylaşılmış program isteyenler için bilimin en önemli özelliği olan ücretsiz yönüne hizmet vermektedir.
Güç / power analizi bir çalışmadaki örneklem büyüklüğünü belirlemek için kullanılan yöntemdir. Evrenin (tıp dünyası için 2019 yılı için 7,64 milyar olduğunu düşünür isek) içinden bir kitleye ulaşmak ve bunu analiz edip yorumlamak için önemli bir durumdur. Bundan dolayı çeşitli programlar kullanılmaktadır. Bir android programı olarak Güç Analizi kullanabileceğiniz bir programdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder